Innowacyjność – paradoksalnie – nie powinna dziś kojarzyć się w edukacji z czymś niespotykanym… Innowacyjność to kierunek, w jakim każdy nauczyciel powinien zmierzać, cel, do jakiego powinien dążyć, wizerunek, jaki powinien kreować…
Działania innowacyjne muszą stać się integralną częścią pedagogiki, praktyki edukacyjnej, wychowawczej, tym bardziej, że przepisy prawa oświatowego nam to zalecają i ułatwiają.
Dotychczas obowiązujące procedury zostały bardzo uproszczone i właściwie pozostawiają ogromną swobodę (ale i odpowiedzialność merytoryczną) dyrektorom i nauczycielom. Co to oznacza w praktyce i jakie zaszły zmiany?
• Zniesiono konieczność zgłaszania innowacji pedagogicznej kuratorowi oświaty i organowi prowadzącemu.
• Zniesiono wymagania formalne warunkujące rozpoczęcie działalności innowacyjnej.
Placówki zatem samodzielnie podejmują decyzję, jakie innowacje będą realizować. Nowe regulacje prawne dotyczące działalności innowacyjnej przeniesione zostały na poziom ustawy, tj. ustawy Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r., poz. 60). Podkreśla się, że działalność innowacyjna jest integralnym elementem działalności szkoły/placówki, a poprzez zniesienie wymogów formalnych, warunkujących według dotychczas obowiązujących przepisów, realizację innowacji, ma wyzwolić kreatywność uczniów i nauczycieli.
Nie ma więc na co czekać, trzeba działać!
Pojawiają się na pewno pytania i wątpliwości dotyczące tematu, obszarów, rodzaju innowacji, jakie warto wprowadzać – to oczywiste. I na ratunek – ku wielowymiarowej inspiracji pędzi pedagogika F. Froebla.
Ale jeszcze chwilka o kwestiach teoretyczno – formalnych.
Z uwagi na to, że innowacje w edukacji można podzielić na: programowe, organizacyjne i metodyczne (lub mieszane, np. organizacyjno-metodyczne), mogą one dotyczyć m.in.:
• programów nauczania - zarówno w obrębie poszczególnych przedmiotów, jak i bloków przedmiotowych; można tworzyć programy autorskie,
• metod nauczania,
• oceniania uczniów,
• sposobów organizowania zajęć;
• relacji: uczeń-uczeń, uczeń-nauczyciel, nauczyciel-rodzic,
• rozwiązywania problemów wychowawczych,
• rozwijania kompetencji kluczowych,
• rozwiązywania i „stawiania czoła” nowym wyzwaniom edukacyjnym, wychowawczym, zjawiskom społecznym i wielu wielu innych.
Przechodząc zatem do praktyki: F. Froebel i jego koncepcja to doskonałe rozwiązanie. Dlaczego?
Po pierwsze – ze względu na materiał „dydaktyczny” – dary, który posłuży nam zarówno do rozwijania kreatywności, stymulowania myślenia symbolicznego, wspierania rozwoju mowy i komunikacji (tutaj przyda się na pewno „Rymuję i buduję – rymowanki i wiersze do darów” oraz „Od rozmowy do budowy – rymowane zabawy z darami” S. Kustosz, wyd. Froebel.pl), dostrzeganiu i rozwijaniu talentów matematycznych, konstrukcyjnych, twórczych, angażowania rodziców w życie grupy.
Po drugie – ze względu na proponowaną organizację tzw. „zajęć dydaktycznych” jako spotkanie w porannym kole oraz pracę w grupach zabawowo-zadaniowych. Takie rozwiązanie to ewenement! Uczy dzieci współpracy, cierpliwości, planowania i podziału pracy, rozwija postawę badawczą, twórczą, uczy samodzielności i odpowiedzialności.
Po trzecie – ze względu na ogrom treści wykraczających poza podstawę programową, które zupełnie „mimochodem” zrealizujemy wykorzystując dary do codziennych zabaw, np. intuicje geometryczne, intuicje objętości, mnożenia, dzielenia, dostrzegania zjawiska symetrii, pojęcia brył (i innych skrupulatnie wskazanych w „Programie Wychowania Przedszkolnego Dar Zabawy” – B. Bilewicz – Kuźnia, S. Kustosz, K. Małek, wyd. Froebel.pl).
Po czwarte – stwarzając pole do organizowania niecodziennych zajęć dodatkowych związanych z programowaniem unplugged, planowaniem przestrzeni, projektowaniem wnętrz, architekturą (tak, tak – to wszystko można robić z darami!).
I tutaj mogłabym wymieniać jeszcze wiele, wiele więcej, ale żeby Was zainspirować i może trochę ułatwić przedstawię kilka pomysłów – tytułów i celów innowacji do realizowania z pedagogiką F. Froebla.
- Podróże z darami między zabytkami (rozwijanie wiedzy i zainteresowań otaczającym światem, wprowadzanie w świat kultury starożytnej, inspirowanie do porozumiewania się w języku np. angielskim itp.)
- Świat czuję, więc buduję (rozwijanie sprawności manualnych, rozwijanie zainteresowań architekturą, wdrażanie do planowania przestrzeni)
- Bezpośrednio, a nie zdalnie – programuję odpowiedzialnie (kształtowanie postawy odpowiedzialności i bezpieczeństwa wobec technologii, rozwijanie kompetencji informatycznych, wdrażanie do konstruowania gier logicznych).
- Puk, puk – kto to puka? Prawdziwa sztuka (stwarzanie okazji do aktywnego odbioru dzieł sztuki, rozwijanie kreatywności, poczucia estetyki, stymulowanie myślenia symbolicznego, abstrakcyjnego, wdrażanie do aktywnego korzystania z dóbr kultury).
- Mogę i chcę więcej – rozwijamy talenty dziecięce (rozwijanie preorientacji zawodowej, budowanie wiary we własne siły, rozwijanie zainteresowań).
Jeśli już zaczynają przychodzić Wam do głowy pomysły na innowacje w placówkach, to notujcie skrupulatnie, a gdy już wszystko się wyklaruje, w kilku prostych krokach wprowadź zmiany w życie.
Krok 1
Zgłoś dyrektorowi w formie pisemnej chęć wdrożenia innowacji. Zgłoszenie powinno zawierać: nazwę (tytuł) innowacji pedagogicznej, miejsce realizacji innowacji, rodzaj rozwiązań, jakich innowacja dotyczy (programowe, metodyczne, organizacyjne), termin realizacji innowacji pedagogicznej (data rozpoczęcia i termin zakończenia innowacji), oddział/oddziały lub grupę/grupy uczniów, które będą objęte działaniami innowacyjnymi, opis innowacji – schemat (nie ma obowiązującego wzoru) opisu poniżej:
1. Tytuł innowacji (kilka proponowałam wcześniej).
2. Rodzaj innowacji (np. programowa, metodyczna, organizacyjna, mieszana).
3. Autor/autorzy.
4. Termin realizacji innowacji (rok szkolny, cykl kształcenia).
5. Czas trwania – określenie daty rozpoczęcia i zakończenia.
6. Uczniowie objęci innowacją (oddział, oddziały, grupy uczniów).
7. Szczegółowe założenia innowacji (uzasadnienie potrzeby wprowadzenia zmian, określenie, co jest nowatorskim działaniem w opracowanej innowacji w odniesieniu do dotychczasowego procesu edukacyjnego, cele ogólne, cele szczegółowe, spodziewane efekty).
8. Zwięzły opis:
• treści edukacyjnych,
• organizacji przebiegu innowacji,
• metod.
9. Niezbędne warunki do osiągnięcia założonych celów innowacji (to, co wymaga jakiejś zmiany zanim rozpoczniemy innowację np. organizacja przestrzeni).
10. Sposoby ewaluacji (terminy, metody, narzędzia, sposób przedstawienia i wykorzystania wyników).
11. Załączniki:
• np. scenariusze spotkań, autorskie karty pracy, ankiety ewaluacyjne.
12. Bibliografia.
Krok 2
Jeśli, a na pewno tak będzie, innowacja spełnia warunki, jest zasadna, celowa, mówiąc wprost – trafiona, dyrektor zatwierdza ją do realizacji. Pamiętaj, że dyrektor może skonsultować pomysł innowacji z innym ekspertem, np. metodykiem. Możesz go uprzedzić dołączając do dokumentacji z kroku 1 np. opinię metodyka.
Krok 3
Pozostaje tylko przedstawić innowację na posiedzeniu rady pedagogicznej, by ta podjęła uchwałę o jej wprowadzeniu.
I do dzieła!
Brak komentarzy
Prześlij komentarz