ROLA ZABAWY W EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ - WYKORZYSTANIE DARÓW FROEBLA W PROCESIE UCZENIA SIĘ

„Nie takie ważne,

żeby człowiek dużo wiedział, ale żeby dobrze wiedział, 

nie żeby umiał na pamięć, a żeby rozumiał, 

nie żeby go wszystko troszkę obchodziło, 

a żeby go coś naprawdę zajmowało”

Janusz Korczak

Podstawową aktywnością dziecka od najmłodszych lat jest zabawa w szerokim tego słowa znaczeniu. Dzieci bawią się czymś, bawią się w coś lub w kogoś, konstruują, planują, naśladują.  

Dziecko, które kończy przedszkole i wstępuje w progi szkoły nadal potrzebuje zabawy. Nie możemy go pozbawić tej aktywności. Kształcenie jest procesem bardzo trudnym. Opiera się na diagnozie potrzeb dziecka. Dopiero, gdy wiemy czego dziecko potrzebuje, możemy szukać odpowiedniej metody pracy, która pozwoli nam zaangażować do pracy dziecięcą wyobraźnię oraz pomóc mu być samodzielnym i twórczym.

W historii myśli pedagogicznej wielu jej twórców podkreśla ogromną rolę zabawy dla prawidłowego rozwoju dziecka. Dziecko poprzez różne aktywności zabawowe rozwija swój umysł, rozszerza swe doświadczenia, doskonali swoje sprawności i umiejętności w zakresie psychicznym i fizycznym.

Gry i zabawy w edukacji wczesnoszkolnej pełnią więc istotną rolę i mają charakter wielofunkcyjny:

• Motywują dzieci do działania - dziecko bawiąc się doskonali pewne umiejętności oraz zdobywa wiedzę na zasadzie indywidualnego doświadczenia. 

• Ułatwiają poznanie i pogłębiają rozumienie pewnych twierdzeń oraz uczą praktycznego posługiwania się nimi.

• Wpływają na podniesienie poziomu efektów dydaktycznych poprzez zwiększenie zainteresowania dzieci zajęciami, rozwijają ich zainteresowania.

• Podnoszą samoocenę dziecka - dzięki elementom losowym zabawa daje szansę na uwierzenie we własne możliwości.

• Mają również oddziaływanie w sferze wychowawczej - uczą opanowania i cierpliwości, przyzwyczajają do przestrzegania dyscypliny i ustalonych zasad, umów, norm, reguł postępowania społecznego.

Zabawa służy rozwojowi wszystkich procesów poznawczych, kształceniu wszystkich zmysłów, doskonaleniu sprawności, powoduje u dziecka rozwój ciekawości, zainteresowań, przyjemności, zadowolenia, a także przyczynia się do wzbogacenia jego wiedzy o świecie i daje mu możliwość poznania samego siebie.

Toteż nie rezygnujmy z niej w edukacji wczesnoszkolnej. Jeśli chcemy, aby nasi uczniowie prawidłowo się rozwijali, posiadali odpowiednie kompetencje, byli samodzielni i twórczy, to musimy odpowiednio zaplanować proces dydaktyczny w klasie. Pomoże nam w tym myśl pedagogiczna F. Froebla, który również uważał, że zabawa jest w życiu dziecka jest niezwykle ważna. Podobnie jak w przedszkolu, możemy także w szkole tak organizować zajęcia, aby uczeń w sposób twórczy zdobywał nowe wiadomości, które na pewno będą trwalsze od tych odtwórczych. 

Już na samym początku roku szkolnego w klasie pierwszej możemy wprowadzić dzieci w świat pisania, czytania, mówienia i liczenia w sposób zabawowy. Jeśli uczeń robi coś z przyjemnością, jeśli sam tego doświadcza, to ta wiedza jest trwała.

Wciąż tak często przeciwstawia się sobie naukę i zabawę, choć jak dowodzi Stern, stanowią one pewną całość. Nie ma lepszej metody uczenia się niż zabawa. Stern podkreśla, że bawiące się dziecko charakteryzują takie cechy, które jako dorośli uznajmy za cenne i pożądane, a są to: wytrwałość, skupienie, koncentracja, odwaga, umiejętność pokonywania własnych ograniczeń. Co więcej, niejednokrotnie odrywamy dzieci od zabawy i skłaniamy do „nauki” w imię wykształcania tych właśnie cech, które podczas swobodnej zabawy rozwijają się całkowicie naturalnie. Skutkiem takiego postępowania jest utrata przez dzieci tych cech – czasem bezpowrotnie.

A oto kilka przykładów zabaw stosowanych w klasie I w czasie zajęć lekcyjnych:

• Poznajemy się – uczniowie z różnych darów układają swoje imię. 

• Poznajemy nową literę – układamy jej kształt z kasztanów, kamyków, ziarenek fasoli…. Kształt litery wypełniamy darami. Ozdabiamy literę ornamentami. Tworzymy z niej inny rysunek. Konstruujemy literę z drucików kreatywnych, z plasteliny.

• Ćwiczymy analizę i syntezę – wykorzystujemy do zabawy kształty figur geometrycznych. Każdy kształt to jest jedna sylaba. Układamy dywanik z figur. Uczniowie odczytują sylaby. Tworzą z nich proste wyrazy.  Można również z figur zbudować „chodnik literowy” – każda figura to jedna litera. Rzucamy kostką i przesuwamy się po chodniku. Następnie podajemy słowo zaczynające się na literę, na której zatrzymaliśmy pionek.

• Czytamy wiersze – nauczyciel czyta wiersz, a uczniowie ilustrują go darami.

• Doskonalimy małą motorykę – ustawiamy się w kole i recytując krótki utwór o literce przekazujemy sobie wkoło za pomocą słomki pierścień (dar 9). Utrudnieniem będą zawody – wtedy jeden pierścień np. czerwony podajemy w prawo, a niebieski w lewo.

• Zabawy sylabami – wybieramy różne kształty i kolory figur geometrycznych. Następnie przyklejamy na nich sylaby. Ustawiamy uczniom wzór z kolorowych figur. Uczniowie ze swoich budują słowa i odczytują je. 

• Budujemy zdania – układamy przed uczniami patyczki (dar 8). Każdy patyczek symbolizuje jedno słowo. Zadaniem ucznia jest ułożyć zdanie z tylu wyrazów, ile ma przed sobą patyczków. Można również korzystać z innych darów. Ta zabawa świetnie sprawdza się podczas pisania z pamięci. 

• Zabawy matematyczne – doskonalenie liczenia, dodawanie i odejmowanie, przekroczenie progu dziesiątkowego – to tylko niektóre tematy do realizacji w formie zabawy. Układamy ilustracje do zadań z treścią.

• Obliczenia pieniężne – czyli zabawa tematyczna w sklep. Organizujemy sklep, kupujemy, płacimy, liczymy. 

• Ustalenie równoliczności zbiorów – nauczyciel opowiada bajkę o kwiatach w ogrodzie, uczniowie układają przed sobą żółte trójkąty, a następnie pod każdym trójkątem kładą zielony patyczek. Sprawdzają czy jest ich tyle samo.

• Zabawy przygotowujące do mnożenia – uczniowie układają 4 pierścienie, do każdego chowają 3 trójkąty. Przeliczają. Z trójkątów i kwadratów budują budy dla psa. Liczą klocki.

Nie ma w podstawie programowej edukacji wczesnoszkolnej takiego zagadnienia, którego nie dałoby się zrealizować w formie zabawowej. Współczesne odkrycia neurobiologii jednoznacznie pokazują, że aby człowiek mógł trwale zapamiętywać wiedzę, muszą być aktywizowane jego ośrodki emocjonalne. Zatem w dziecku, które z natury jest wolne od rywalizacji, które spotyka w swoim życiu wyłącznie rzeczy aktywizujące te ośrodki budzi się zainteresowanie, a gromadzony materiał zostaje natychmiastowo i trwale przez nie zapamiętany. Zabawa wywołuje wiele emocji, nikt nie musi niczego ćwiczyć, utrwalać, specjalnie trenować.

Czytaj dalej »

Twórcze zabawy plastyczne w domu

Kawa, herbata, ketchup i burak... Jesteście ciekawi, co je łączy? Uchylę przez Wami rąbka tajemnicy i zaproszę Was do twórczej zabawy plastycznej.

Kawa - nie tylko do popijania

Zachęcam Was do zastosowania jej podczas zabaw plastycznych z najmłodszymi. Zaparzoną kawą stworzymy oryginalne prace. Możemy pobawić się plamą, kiedy przy pomocy słomki rozprowadzimy kawę po kartce, a kiedy wyschnie - pisakiem dorysujemy brakujące elementy.  I tak z plamy kawy powstaje np. motyl. Kawą możemy również malować przy pomocy pędzelka.  

Herbaciany worek 

Torebka herbaty posłuży nam jako stempel i narzędzie malarskie w jednym. Z zaparzonej herbaty wyjmujemy woreczek esencji i już jesteśmy gotowi do tworzenia artystycznych dzieł.

Ketchup - nie tylko, jako przyprawa

Popularnym ketchupem również możemy posłużyć się podczas naszych eksperymentów plastycznych. Jego intensywny kolor urozmaici nasze dzieła. Zróbcie nim na kartce kilka plam, a następnie rozprowadźcie je przy pomocy patyczka do uszu, wykałaczki albo słomki.

Buraczku, buraczku czerwony

Każdy z nas wie o właściwościach barwiących buraka. Możemy je śmiało wykorzystać podczas zabaw plastycznych. Zachęcam do tworzenia prac malowanych tym warzywem. Stemplowanie, zamalowywanie wyznaczonych powierzchni, tworzenie dowolnych rysunków, a nawet zabawy grafomotoryczne za jego sprawą staną się ciekawą przygodą. 

 Życzę Wam kreatywnej zabawy :) 

Czytaj dalej »

Zastępstwo? Sprawdzony sposób, czyli freblowskie dary!

Pracujemy z przedszkolakami, a przedszkole staje się drugim domem nie tylko dla dzieci, ale także dla zakręconych, aktywnych, pełnych pasji nauczycielek. Nie mówimy „przedszkolanek”... Nie, nie! Choć rodzice jeszcze czasem tak o nas mówią.

Znamy dzieciaki ze swojej grupy, często wiemy o nich więcej niż ich rodzice. Mawiamy „nasze” dzieci, „nasza” grupa, „moje” dziecko, itd. Przychodzimy do swojej sali, swoich pomocy, swoich różnorodnych zajęć z naszymi dziećmi. Czasem mamy plany, ale znacznie częściej podążamy za naszymi skarbami i np.: jemy hamburgery, przeliczamy je, porównujemy…  Tak było u nas, gdy Oliwier częstował hamburgerami po 15 zł za sztukę, a jego koleżanka, która chciała bardziej się „przypodobać” rozdawała je gratis… 

Sytuacja wygląda zupełnie inaczej gdy idziemy na zastępstwo. Jeśli dobrze znamy dzieci, to znamy ich możliwości, słabe i mocne strony grupy. Czasem jednak nie znamy nawet imion, nie mówiąc o czyhających „pułapkach – urwisach” lub bardzo nieśmiałych geniuszach.

Ja mam najczęściej jedno, wielokrotnie sprawdzone rozwiązanie: dary Froebla i odpowiednio zorganizowana przestrzeń, by każde dziecko miało możliwość w swoim tempie bawić się i pracować.

Oczywiście ważna jest cała oprawa zajęć, wszystkie elementy wstępu, ruchu, integracji itd. Główne zadanie jednak to praca z darami. Dostosowujemy się do aktualnej tematyki lub inspirujemy czymś co grupę poruszy, np. zastępstwo z zerówce – tworzyliśmy kwiaty na Dzień Kobiet. 

Każde dziecko dostaje pudełko z losowo wziętym darem, dumnie niesie je do sali gimnastycznej, tam każdy dostaje wielki karton (indywidualny dywanik) i… tutaj pierwsza wątpliwość dzieci, które rzadko pracują z darami: Czy bierzemy dary tylko ze swojego pudełka? 

Rozpoczynamy pracę po dokładnym wyjaśnieniu wszystkich zasad:

- dary lubią ciszę, 

- korzystamy absolutnie ze wszystkich darów, jeśli mamy taką ochotę, 

- pracujemy spokojnie, by swoją energią nie zniszczyć pracy kolegi lub koleżanki.

Rozpoczyna się najpiękniejszy czas twórczego myślenia, działania. Każde dziecko pracuje w swoim tempie, każde dziecko patrzy z dumą na kolejne elementy pracy, czasem co chwilę prosi nauczycielkę lub kolegę o docenienie, czasem w skupieniu tworzy nie odzywając się prawie wcale.  Niektórzy zaczynają od podpisu darami… A inni od kręcenia się na wolnej podłodze. Większość jednak tworzy, tworzy, tworzy.

Każde dziecko odnosi sukces, każda praca jest wyjątkowa, nie ma presji bycia słabszym, gorszym – ponieważ wszyscy sami decydują co stworzą.

Skoro tak długo tworzymy dzieło – to nie można go zniszczyć… trzeba go pokazać innym… Zawsze zapraszamy inne grupy lub panią dyrektor do obejrzenia prac, a dodatkowym elementem utrwalenia piękna dzieł jest oczywiście fotografia, potem pokazywana rodzicom.

W ten sposób ¾ zajęć jest za nami – sprzątanie to równie ważny element jak praca. Każdy dar ma swój domek, każdy chce wrócić do pudełka, żaden nie lubi być rzucany czy zamieniony z innym. Sprzątamy swoje, odnosimy karton (dywanik) i pomagamy innym. Starannie zamykamy pudełka i delikatnie odnosimy je na miejsce.

Język darów, tak jak język muzyki, jest uniwersalny – nie znając dobrze dzieci, gdy jesteśmy na zastępstwie darami możemy wyczarować atmosferę niepowtarzalną, motywującą do tworzenia.

Czy to procentuje? 

Oczywiście, dziś znowu miałam u siebie kilkoro tamtych zerówkowiczów.

- Kochani możemy się bawić.

- A możemy wziąć dary? 

- Oczywiście, pamiętajcie o zasadach.

Powstał obraz sportowców wspinających się na szczyty górskie.

Powstał jakby symboliczny obraz – nasze dzieci nieustannie zdobywają kolejne szczyty. I tak dzień po dniu przyczyniamy się do rozwoju wszystkich kompetencji kluczowych u naszych wychowanków.

Czytaj dalej »

Freblowskie zabawy z literami

Kto powiedział, że poznawanie liter musi być nudne? Wcale nie! Wystarczy użyć do tego odpowiednich narzędzi – w tym przypadku darów freblowskich – które naukę zamienią w zabawę. Przedstawiam kilka propozycji do wykorzystania, które - mam nadzieję - zainspirują Was do stworzenia własnych.

1. Odwzorowywanie kształtu liter przy użyciu patyczków z daru 8

Do układania liter drukowanych świetnie nadają się patyczki z daru 8. 

Aby urozmaicić dzieciom to zadanie można wykorzystać do tego celu proste wierszyki, np.:

Cztery patyczki w ręku mamy,

Z nich sprawnie ekran układamy.

Jeden patyczek zabieramy

I pewnym ruchem w "E" zamieniamy.

(D.Heldt)

Potem można poprosić, by dzieci ułożyły obrazy z darów, wykorzystując do tego rymowankę, np.: 

Na ekranie filmy są wyświetlane

z darów pięknie poukładane.

(D.Heldt)

2. Polisensoryczne utrwalanie kształtu poznanych liter

Wprowadzając literę, nie wystarczy przedstawić tylko jej graficznego obrazu i liczyć na to, że dziecko z łatwością go zapamięta. Trzeba mu w tym pomóc poprzez szereg ćwiczeń. Najlepiej, jeśli będą to atrakcyjne zabawy, angażujące nie tylko zmysł wzroku, ale też ruchu.  

• Na dywanie układamy długą linę lub sznurek w kształcie dowolnej litery i prosimy, by dzieci po niej przeszły. Zwracajmy uwagę, by robiły to zawsze od lewej do prawej strony i zaczynając od góry. Zabawę warto przeprowadzić kilkakrotnie.

• Na małej siatce geometrycznej układamy kształt wybranej litery (dobrze jest go przymocować przy pomocy klejących kropelek lub „glutków”, by się nie przesuwał). Zadaniem dziecka jest wodzenie palcem po kształcie litery. Tu także zwracamy uwagę na właściwy kierunek: od lewej do prawej strony, z góry na dół.

3. „Pisanie” sznurkiem

Ciekawą zabawą, która stanowi alternatywę dla „szkolnego” pisania po śladzie jest odtwarzanie prostych wyrazów przy użyciu sznurka z daru 1.2. Jest on na tyle długi, że spokojnie można nim napisać dłuższy wyraz.

4. Rebusy

Przy pomocy darów można tworzyć też rebusy. Wystarczy wyczarować z nich obrazek i przykleić do siatki kropelkami lub „glutkami”, a następnie wydrukować litery. Na zdjęciach rebusy z wyrazem „ul”.

5. Zabawa w czytanie

Gdy dziecko pozna podstawowe litery, z których można budować pierwsze wyrazy, wtedy zaczyna się zabawa w czytanie. Bardzo często w książkowych elementarzach pojawiają się ćwiczenia ze zdaniem: „Mama ma” i obrazkiem do nazwania przez dziecko. Ja proponuję nieco inną (bardziej atrakcyjną dla dziecka) wersję tego zadania. Niech dziecko samo stworzy obrazek tego, co „mama ma”.

6.  Alfabet do wypełniania małymi walcami z daru 10

W internecie znajdziemy mnóstwo obrazków – w tym alfabet - do wyklejania plasteliną. Zamiast plasteliny proponuję użyć małych walców z daru 10. Dlaczego? Ponieważ będzie to niekończąca się zabawa (tę samą kartkę możemy użyć kilkukrotnie). Poza tym jest do doskonałe ćwiczenie kształcące precyzję ruchów, koordynację wzrokowo-ruchową oraz chwyt pęsetowy.

Dobrej zabawy!

Czytaj dalej »

Teatrzyki domowe, czyli zabawa w teatr

Teatrzyki „domowe” to doskonały sposób na twórcze i aktywne spędzenie czasu. Jest to świetna zabawa, niewymagająca wielu skomplikowanych przygotowań. Tak naprawdę wystarczy tylko pomysł, kilka przedmiotów, umowna scena i wyobraźnia, która w przypadku dzieci jest nieograniczona. 

Impulsem do zorganizowania takiej zabawy może być „temat z życia wzięty” lub wcześniej przeczytana bajka, wiersz czy opowiadanie. Zachęćmy dziecko do wysłuchania jakiegoś tekstu i wyobrażenia sobie, jak można by tę opowieść wizualizować, przenieść na „deski” domowej sceny teatralnej. 

Jakie korzyści przynosi zabawa w teatr?

Łatwość i prostota stworzenia świata przedstawionego, na miarę możliwości dziecka, pozwoli  zrealizować zabawę, która rozładuje napięcie, wzbudzi wiele emocji, nauczy postaw moralnych w sposób pośredni - bez zbędnych suchych monologów.

Tego typu aktywność w naturalny sposób sprzyja rozwojowi intelektualnemu, kształtuje charakter  i osobowość. Wcielanie się w rolę pobudza wyobraźnię i potencjał twórczy, jest źródłem satysfakcji i generatorem pomysłów. Zastanówmy się, jak wiele procesów myślowych musi zaistnieć, zadziać się w głowie dziecka, by mogło przeistoczyć się w jakąś postać. 

Zabawa rekwizytami, najlepiej przygotowanymi przez dziecko samodzielnie, to rewelacyjny trening nie tylko umiejętności aktorskich, ale także świetna okazja do animowania, antropomorfizowania, a co za tym idzie: ćwiczeń dykcji, wymowy, modulacji głosem i budowania  napięcia. 

To wreszcie wspomaganie procesów pamięciowych! Dodatkowo ożywiając przedmioty, animując je, oddajemy im głos, łączymy ruch z mową - a to jest duet idealny, nie tylko z neurobiologicznego punktu widzenia!

W toku zabaw parateatralnych dzieci krok po kroku otwierają się i oswajają  z tremą, pokonują obawy przed publicznymi występami. Dzieje się to etapami, najpierw na scenie domowej, przed najbliższą rodziną, potem w szerszym gronie - dziadkowie, sąsiedzi,  aż wreszcie mali aktorzy mają odwagę zaprezentować się w przedszkolu przed paniami i kolegami. Zabawy tego typu pozwalają dziecku osiągnąć swoisty sukces, budują poczucie sprawstwa, podnoszą wiarę we własne możliwości, otwierają na nowe wyzwania, integrują.

Jak to zrobić? Otóż recepta jest niezwykle prosta!

Inspiracją może być tak naprawdę wszystko, co wzbudza w dziecku jakieś zainteresowanie, ulubiona baśń czy bohater, wydarzenia dnia codziennego. Tworzymy więc coś z niczego: czytamy wspólnie bajkę, wyglądamy przez okno, wspominamy jakieś wydarzenie, z którym wiążą się emocje. 

Następnie gromadzimy niezbędne rekwizyty, wykonujemy postaci z tego, co mamy pod ręką, przynosimy zabawki - lalki, misie, auta, które będą bohaterami lub naszą publicznością. 

Teraz czas na wymyślanie fabuły, bazą może być tekst wiersza, który dziecko zna na pamięć lub historia opowiedziana własnymi słowami - i scenariusz gotowy. 

Na pewno, by urozmaicić całe przedsięwzięcie i nadać mu odpowiednią rangę, należy pomyśleć o scenie, którą może być łóżko, przewrócony stół kuchenny, kij od szczotki i prześcieradło… możliwości  jest wiele, a ogranicza nas wyłącznie wyobraźnia.

Z czasem to przestaje dzieciom wystarczać, starają się maksymalnie urozmaicać i poszerzać swój warsztat pracy o nowe techniki i rozwiązania - nazwijmy to techniczne. Pokażmy wówczas alternatywy dla dotychczasowych działań. Doskonałym pomysłem jest zabawa z animowaniem dłoni, można na nie nałożyć skarpetki, rękawiczki i wykonać teatrzyk rączek lub teatr cieni. Zapewne w każdym domu znajdzie się kawałek przestrzeni na ścianie, lampka i prześcieradło. To tylko gra dwóch kolorów - czarnego i białego, a pole do popisu ogromne. Jeśli nie możemy czekać do zmroku,  to warto pokusić się o animowanie dłoni, na których narysowane są np. oczy i zęby - w ten prosty sposób stworzymy krokodyla, smoka czy innego stworka.

Świetnym pomysłem jest też odgrywanie scenek pantomimicznych, a więc bazowanie wyłącznie na mowie gestu, ciała. Jest to technika dosyć trudna, ponieważ wymaga wzmożonego wysiłku intelektualnego, wyobraźni i pewnej powściągliwości (trzeba zapanować nad potrzebą mówienia, wygłaszania kwestii). Kolejną propozycją jest zakrywanie części twarzy - wykorzystanie maseczki na usta, przepaski na oczy, wówczas „zagra”  tylko mimika, a główna rola przypadnie emocjom. Pobawcie się w odgadywanie nastroju, w czytanie z ruchu warg. Warto też włączyć muzykę, która będzie tłem pomagającym budować napięcie, stworzyć odpowiednią atmosferę. 

Dzieci bardzo chętnie wcielają się w bohaterów i sami stają się aktorami. To również jest proste do wykonania, wystarczy np. garnek i szczypce kuchenne, by zainscenizować rozmowę Smoka Wawelskiego z Szewczykiem Dratewką.  Wycięcie korony z papieru i owinięcie jej folią spożywczą,  pozwoli na wcielenie się w Króla Kraka, a papier pozginany w wachlarz będzie atrybutem królewny lub damy dworu…  

W każdym domu na pewno znajdzie się kilka rolek po papierze toaletowym lub ręcznikach kuchennych, które również można wykorzystać do przygotowania przeróżnych postaci, wystarczy dorysować oczy, usta i nos, by stworzyć bohaterów dowolnej opowieści. Zawsze też warto zachęcać dzieci do rysowania i wycinania postaci, przyklejania ich do patyczków, mocowanie na widelcach czy słomkach do napojów. Świetną bazą do przygotowywania rekwizytów lub bohaterów przedstawień są też drewniane łyżki.

Dzieci bardzo lubią podglądać dorosłych, w telewizji czy Internecie znajdziecie mnóstwo    instruktażowych filmików - to też może stanowić świetne źródło inspiracji do dziecięcych zabaw. Zaproście dzieci do kuchni, pozwólcie przygotować jakąś prostą potrawę i zachęcie do wcielania się w kulinarnych blogerów. Zorganizujcie klocki, wieszak, sznurek, miskę i cokolwiek jeszcze przyjdzie Wam do głowy i przeistoczcie się w  konstruktorów w typie Adama Słodowego, który z niezwykłą łatwością przekazywał proste instrukcje dotyczące tego, jak zrobić coś z niczego.

Życząc wielu wspaniałych pomysłów zachęcam do zapoznania się z propozycją przygotowania teatrzyku o małpce. Potrzebna będzie główna bohaterka (przykłady poniżej), miska z wodą i mydłem w płynie, słomka, dobry humor i… gotowe!

„Wodne figle”

Małpie kąpać się zachciało,

Jakby tego było mało.

Wody mnóstwo napuściła,

Będzie teraz się bawiła.

To się chowa, to wypłynie,

zapał chyba jej nie minie.

To popływa, to znów wskoczy,

czymże jeszcze nas zaskoczy?

Zaraz będzie rwetes wielki,

Bo pojawią się bąbelki.

Niby zwykła woda przecie,

A co w niej? Może już wiecie?

Zaproponujcie dziecku zabawy oddechowe, robienie bąbelków i baniek mydlanych. A potem wspólnie przypomnijcie sobie wiersz J. Brzechwy i pozwólcie sobie na szalone harce!

Małpy skaczą niedościgle,

Małpy robią małpie figle.

Niech pan spojrzy na pawiana, 

Co za małpa, proszę pana.

Na zakończenie propozycja wykonania własnej gry zręcznościowej „Spadające małpki”. Potrzebujecie butelki po wodzie, patyków do szaszłyków, spinaczy biurowych i innych elementów, które wrzucane do butelki zatrzymają się na powkładanych do niej patyczkach.

Czytaj dalej »

Rusz głową – czyli odrobina kreatywności 💛 DZIECI PROGRAMUJĄ 💛 OGÓLNOPOLSKI PROJEKT - MAJ 💛

„Kreatywność jest teraz w edukacji tak samo istotna jak nauka pisania i czytania. I powinniśmy traktować je na równi” - przestrzega sir Ken Robinson, ekspert w dziedzinie edukacji. Zwłaszcza, iż kreatywność jest czymś, z czym każdy z nas przychodzi na świat i jako dziecko korzysta z niej przy podejmowaniu właściwie każdej aktywności. Do momentu, kiedy to dorośli zaczynają nas uczyć utartych schematów oraz tego jak powinien wyglądać świat i co jest możliwe, a co nie.

Kreatywność to jedna z najbardziej przydatnych cech w naszym życiu. Objawia się poprzez elastyczne myślenie i gotowość do podejmowania nowych wyzwań. Pomaga nam w wielu nowych sytuacjach, nie tylko w radzeniu sobie z trudnościami. Im szybciej zaczniemy pomagać w jej rozwijaniu i kształtowaniu, tym lepiej dziecko będzie przygotowane do życia w dzisiejszym świecie. Zdolność do myślenia dywergencyjnego to umiejętność, którą trzeba w dziecku stale pielęgnować i najlepiej to robić już od najmłodszych lat poprzez np. propozycję twórczych zabaw.

Na aktywność i twórczość można spojrzeć od strony metodyki prowadzenia zajęć. Powszechnie znane są słowa Konfucjusza:

„Słyszałem i zapomniałem, 

widziałem i zapamiętałem, 

zrobiłem i zrozumiałem”

W świetle tej mądrości należy podzielić metody nauczania-uczenia się na te oparte na słowie (oceniane na ogół jako mało efektywne) i te polegające na działaniu uczniów, zwane przez niektórych dydaktyków „aktywizującymi” – sprzyjające rozumieniu wiadomości i rozwojowi umiejętności, na czym w szkolnej dydaktyce najbardziej nam zależy. 

Znaczenie aktywności i twórczości w przedszkolu i w szkole można oceniać też przez pryzmat różnorodnych form organizacyjnych nauczania-uczenia się. Wartościowanie form pracy dydaktycznej, przy zastosowaniu takiego kryterium, prowadzi do wniosku, że aktywności i twórczości sprzyjają: praca w grupach, zajęcia w terenie, a także szkolne projekty. 

Na twórcze myślenie i aktywne działanie w przedszkolu i w szkole ogromny wpływ może wywrzeć każdy nauczyciel. Zaangażowana postawa nauczyciela łatwo udziela się innym i promieniuje w środowisku, obejmując aktywnością i kreatywnością coraz szersze kręgi szkolnej społeczności. Bierny nauczyciel nigdy nie dokona motywującego zrywu uczniów. Należy bowiem uznać za prawdziwe stwierdzenie, że „aby kogoś rozpalić, samemu trzeba płonąć”. Każdy nauczyciel może dokonać wiele swoją postawą i własnym przykładem, bo czasem wystarczy naprawdę niewiele, by zmieniło się tak wiele.

Bez względu na to, czy potrzebujemy kreatywnego myślenia w sprawach prostych i codziennych, czy też marzymy o wielkich i nowatorskich osiągnięciach - aby rozwijać swój twórczy potencjał, powinieneś zainwestować w dwie rzeczy - ciągłe zdobywanie wiedzy i zwiększanie sprawności myślenia. 

Temu też służy kolejne zadanie w naszym programie – Dzieci programują.

„Często podkreśla się, że aby być dobrym programistą nie wystarczy jedynie mieć odpowiednio rozwinięte logiczne rozumowanie, w tym myślenie algorytmiczne.  Wielokrotnie rozwiązywanie problemów wymaga od nas wyjścia poza standardowe ramy i szukania coraz to nowych innowacyjnych rozwiązań. Zapewne, gdyby ludzkość trzymała się tylko utartych schematów, nikt nigdy nie usłyszałby o komputerach oraz o coraz to bardziej skomplikowanych programach, czy nowych aplikacjach. W programowaniu potrzebna jest też doza kreatywności, bycia twórczym, spojrzenia szerzej na otaczającą nas rzeczywistość i jej problemy w celu stworzenia pewnej zmiany – czegoś nowego.”* 

Poprzez zaprezentowane ćwiczenia chcemy kształtować u dzieci myślenie dywergencyjne oraz nieszablonowe dochodzenie do pewnych wniosków. Celowo w tych ćwiczeniach nie zamieszczamy zdjęć, aby nie zaburzać twórczego podejścia do działania zarówno Państwa, jak i Państwa podopiecznych. W momencie, gdy nie ma takiej konieczności nie chcemy sugerować żadnego schematu postępowania, dzięki temu wytwory Państwa i dzieci będą jedyne w swoim rodzaju.

Jeśli chcesz rozpocząć przygodę z programowaniem i otrzymać zadania, dołącz do nas! 

DZIECI PROGRAMUJĄ - OGÓLNOPOLSKI PROJEKT

KLIKNIJ I PROGRAMUJ Z NAMI

*A. Kwapiszewska – Wolska, B. Bałdyga, N. Walter –„Przygotowanie do programowania. Gry logiczne i ćwiczenia unpugged z darami Froebla”, Froebel.pl, 2019 Lublin

Czytaj dalej »

MOŻEMY SPAĆ SPOKOJNIE – KOMPETENCJE KLUCZOWE WE FREBLOWSKIM PRZEDSZKOLU

Każdy nauczyciel, także nauczyciel wychowania przedszkolnego, zobowiązany jest do realizowania Kompetencji Kluczowych. Zazwyczaj nauczyciele borykają się z koniecznością godzenia codziennych zajęć z realizacją owych kompetencji.

Nauczyciele pracujący w nurcie pedagogiki freblowskiej mogą spać spokojnie, bowiem to podejście do pracy z dzieckiem gwarantuje realizację Kompetencji Kluczowych niejako przy okazji.

Jest to kolejny dowód na to, iż pedagogika freblowska to dobra droga edukacji małego dziecka. W tabeli poniżej przedstawiam zestawienie Kompetencji Kluczowych oraz przykładowe działania w przedszkolu, które realizują każdą z nich.*

Kompetencje Kluczowe	Założenia	Przykładowe działania w przedszkolu
Kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji	Zakładają zdolność skutecznego komunikowania się i porozumiewania się z innymi osobami we właściwy i kreatywny sposób.           Umiejętność rozumienia i tworzenia informacji to zdolność identyfikowania, rozumienia, wyrażania, tworzenia i inter­pretowania pojęć, uczuć, faktów i opinii w mowie i piśmie, przy wykorzystaniu obrazów, dźwięków i materiałów cyfro­wych we wszystkich dziedzinach i kontekstach.	Praca w grupach zabawowo – zadaniowych Zabawa z darami – kreatywna komunikacja
Kompetencje w zakresie wielojęzyczności	Kompetencje te określają zdolność do prawidłowego i skutecznego korzystania z różnych języków w celu porozumiewania się. Dzięki  nim dziecko będzie posługiwało się bez skrępowania językiem obcym, będzie również prawidłowo posługiwało się językiem ojczystym.	Wplatanie rymowanek w j. angielskim. Doskonalenie wypowiedzi w języku ojczystym, poprzez wysłuchiwanie dzieci. Czas, który dajemy dziecku, by tworzyło na miarę swoich możliwości oraz opowiedziało o tym.
Kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii	Kompetencje matematyczne to zdolność rozwijania i wykorzystywania myślenia i postrzegania matematycznego do rozwiązywania problemów w codziennych sytuacjach. Kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych dotyczą zdolności i chęci wyjaśniania świata przyrody z wykorzystaniem istniejącego zasobu wiedzy i stosowanych metod, w tym obserwacji i eksperymentów, w celu formułowania pytań i wyciągania wniosków opartych na dowodach.	Realizacja zabaw zgodnie z Dziecięcą Matematyką E. Gruszczyk - Kolczyńskiej. Zabawy z darami budują intuicje matematyczne. Wykorzystywanie zabaw z Kartami Liczbowymi. Korzystanie z kart z segregatorów, nawet podczas zabawy swobodnej. Zabawy w grupach zabawowo-zadaniowych, zwłaszcza w grupie badawczej realizują kompetencje technologii i inżynierii.
Kompetencje cyfrowe	Kompetencje cyfrowe obejmują pewne, krytyczne i odpowiedzialne korzystanie z technologii cyfrowych i interesowanie się nimi do celów uczenia się, pracy i udziału w społeczeństwie. Obejmują one umiejętność korzystania z informacji i danych.	Zabawy z dziećmi w oparciu o książkę "Przygotowanie do programowania. Gry logiczne i ćwiczenia unplugged z darami Froebla", A.Kwapiszewska-Wolska, B. Bałdyga, N. Walter, Froebel.pl Sp. z o.o., Lublin 2019. Dzięki nim dzieci uczą się jakie korzyści można czerpać z postępu cywilizacji.  Kreatywność powstanie w głowie, podczas zabaw na dywanie, później można przenieść to na program czy realizację gry komputerowej.
Kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się	Kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się to zdolność do autorefleksji, skutecznego zarządza­nia czasem i informacjami, konstruktywnej pracy z innymi osobami, zachowania odporności oraz zarządzania własnym uczeniem się i karierą zawodową.	Organizacja freblowskiego dnia w przedszkolu, podmiotowe traktowanie każdego dziecka, możliwość doboru zabaw, które rozwijają, każde dziecko. Współpraca w grupach, samodzielna eksploracja świata dzięki odpowiedniemu wyposażeniu kącików zabawowo – zadaniowych.
Kompetencje obywatelskie	Kompetencje obywatelskie to zdolność działania jako odpowiedzialni obywatele oraz pełnego uczestnictwa w życiu obywatelskim i społecznym.	Organizowanie różnych zbiórek w przedszkolu. Wspólne decydowanie o doborze zabawy, organizowanie sytuacji, w których dzieci głosują i decyduje większość. Praca w grupach zabawowo – zadaniowych, nauka umiejętności kompromisu, podejmowania wspólnych decyzji jako grupa, rozumienie, że każdy głos się liczy.
Kompetencje w zakresie przedsiębiorczości	Kompetencje w zakresie przedsiębiorczości to między innymi zdolność wykorzystywania szans i pomysłów oraz przekształcania ich w wartość dla innych osób.  Przedsiębiorczość opiera się na kreatywności, krytycznym myśleniu i rozwiązywaniu problemów, podejmowaniu inicjatywy.	Zabawy, które pozwalają samodzielnie tworzyć dziecku, dzięki nim dziecko staje się kreatywne, ale także wyciąga wnioski, które wykorzystuje w przyszłości. Wspólne planowanie z dziećmi organizacji dnia, wycieczki. Wspólne rozwiązywanie sytuacji problemowych, poszukiwanie rozwiązań razem z dziećmi.
Kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej	Kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej obejmują rozumienie sposobów kreatywnego wyrażania i komunikowania pomysłów i znaczeń w różnych kulturach, za pomocą różnych rodzajów sztuki i innych form kulturalnych, oraz poszanowanie dla tego procesu.  Obejmują one angażowanie się w rozumienie, rozwijanie i wyrażanie własnych pomysłów oraz odczuwanie swojego miejsca lub roli w społeczeństwie na wiele różnych sposobów i w wielu kontekstach.	Wykorzystanie teatrzyków stolikowych podczas zajęć oraz zachęcanie dzieci do organizowania teatrzyków samodzielnie. Możliwość układania obrazów z freblowskich darów. Opowiadanie o pracy innych dzieci, bez krytyki, z poszanowaniem twórczości drugiej osoby. Udział w konkursach. Zabawy muzyczno – rytmiczne z darami Froebla. Interpretacja muzyki z wykorzystaniem darów.

---

* Na podstawie Zaleceń Rady Europy z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie

Czytaj dalej »