Freblowskie docenianie, czyli pomysły na zakończenie roku (przed)szkolnego

Za kilka dni czeka nas zakończenie roku szkolnego i przedszkolnego, do czego trwają już zapewne wielkie przygotowania. O ile przedszkola zwolnione są z konieczności oceniania swoich podopiecznych, o tyle szkoły są do tego zobowiązane. Celem oceniania jest monitorowanie postępów w nauce, a te niejednokrotnie przychodzą uczniom z niemałym trudem.

Jak zatem docenić ich wysiłek, wkład pracy, zaangażowanie? Jak pokazać tym, którzy nie mają wysokich wyników w nauce, że też są w czymś dobrzy, wartościowi, że widzimy w nich potencjał? Możemy to zrobić na kilka sposobów, które prezentuję poniżej. 

Listy do uczniów

Ostatnio modne, a nawet pożądane stały się listy wychowawców do swoich uczniów. Wiele firm – także tych „edukacyjnych” – oferuje za mniejszą lub większą opłatą gotowe teksty do druku lub ewentualnej personalizacji. O ile sama idea listów do uczniów jest bardzo dobra w swym zamyśle, o tyle dawanie takich samych tekstów wszystkim uczniom uważam za niezbyt dobry pomysł. Przecież każdy uczeń jest inny, wyjątkowy, niepowtarzalny i te listy powinny to właśnie w nich podkreślać! Zamiast tego samego listu do dwudziestuparu uczniów, proponuję jeden, ale do wszystkich i przede wszystkim powinien to być tekst pisany przez wychowawcę, bez sztampowych, sztucznych ogólników, a obfitujący w zabawne sytuacje, ciekawe anegdoty czy ważniejsze wydarzenia z życia klasy/grupy, które podkreślą przynależność wszystkich uczniów/przedszkolaków do zespołu. 

SMS, czyli Słowa Mają Siłę

Mówią, że słowa mają moc, ja jednak uważam, że mają one swoją swoją siłę! Dlatego warto, a nawet trzeba budować naszych podopiecznych i wychowanków właśnie nimi. Jeśli któraś z nas nie ma polotu, czasu albo pomysłu na pisanie długich listów do swoich uczniów, to może warto im wysłać takiego krótkiego SMS-a? Nie, nie mówię tu o wysyłaniu wiadomości tekstowej „na telefon”, a raczej o napisaniu krótkiej wiadomości na jakimś bileciku dołączonym do upominku, czy np. własnoręcznie wykonanej zakładki do książki. Zasada jest tu prosta, nie liczy się ilość słów, a ich jakość (czyt. przekaz) – najlepiej osobisty. 

 

MMS, Moje Miłe Słowa

Innym sposobem na powiedzenie swoim uczniom tego, o czym chcielibyśmy, aby zawsze pamiętali są Miłe Słowa. Swój autorski pomysł wykorzystałam w czasie pandemii w klasie trzeciej, kiedy chciałam dać swoim uczniom prezent świąteczny, a jednocześnie zadbać o ich poczucie przynależności do zespołu klasowego i pokazać wartość każdego z nich. Poprosiłam zatem swoich uczniów o napisanie jednego miłego zdania o każdej osobie z naszej klasy, a następnie zebrałam wszystkie wypowiedzi na temat danej osoby i każdej zrobiłam plakat, który 6 grudnia do niej poprzez MS Teams wysłałam. Był to niezwykle wzruszający prezent, który bardzo dowartościował niektórych z moich uczniów. Może warto wykorzystać go również na koniec roku szkolnego albo na zakończenie przedszkola jako pamiątkę od kolegów i koleżanek z grupy?

Gdyby jednak mimo wszystko ktoś szukał czegoś gotowego, a zarazem wyjątkowego, to mam propozycję dla szkół i przedszkoli w iście freblowskim wydaniu. Chodzi mi tu o:

Freblowskie aforyzmy

Czy pamiętacie wierszyk Sylwii Kustosz z pozycji „Buduję i rymuję” o bryłach z daru 2? 

"Kula, sześcian i walec kiedyś się spotkali,

w jednym do domku zamieszkali.

Chociaż różnią się od siebie,

razem jest im tak, jak w niebie." 

On mi bardzo przypomina każdy zespół klasowy czy grupowy. 

W każdym takim „pudełku” mamy różne bryły: kule, walce i sześciany, które trochę się różnią, ale posiadają jakieś cechy wspólne i na co dzień współdziałają ze sobą. Można zatem porównać dzieci do tych brył w postaci informacji zwrotnej, przekazując im to, co w nich najbardziej wartościowe, np. 

Te oraz inne freblowskie aforyzmy można wykorzystać na zakończenie roku szkolnego jako cytaty na dedykacjach do książek albo dyplomach. Poniżej przedstawiam przykładowe, które mogą was zainspirować do napisania własnych. 

Kolorowe paski, czyli idea promowania wyjątkowości

"Światło rozszczepia się na wszystkie kolory tęczy. I światło edukacji domaga się rozszczepienia na wszystkie kolory." 

Przemek Staroń – psycholog i nauczyciel

Czy tylko uczniowie z najwyższą średnią muszą dostawać świadectwa z czerwonym paskiem? Zdecydowanie nie! A to za sprawą Pani Wioletty Matusiak, która w 2019 r. podczas inauguracji zakończenia roku szkolnego była świadkiem rozmowy 7-letniego Maksymiliana i jego mamy. Chłopiec pytał mamę, co to znaczy „świadectwo z czerwonym paskiem”, a kiedy ta mu wytłumaczyła, że to za osiągnięcia w nauce, on uznał, że wolałby dostać świadectwo z niebieskim paskiem. W trakcie rozmowy z chłopcem pani Wioletta ustaliła, że pasek niebieski mógłby być za osiągnięcia sportowe, a zielony dla badaczy Ziemi i kosmosu. Swoje przemyślenia i pomysł opisała tuż po powrocie do domu na swoim profilu: „Warsztaty dla oświaty”. Tak zaczęła się akcja „pasek dla każdego ucznia/uczennicy”, do której można jak co roku dołączyć. 

Na stronie https://autorskapracowniae.wixsite.com/pasekdlakazdego można pobrać paski do druku, które następnie nakłada się na świadectwo. Paski występują w sześciu kolorach: zielonym, niebieskim, żółtym, różowym, fioletowym i pomarańczowym. Każdej barwie odpowiadają inne talenty i zdolności, które każdy z naszych uczniów posiada. Warto je dostrzec i rozwijać! 

Kolorowe piłeczki – wariant przedszkolny

Przedszkolaki zamiast świadectw mogą dostać dyplomy w określonym kolorze (tu sprawdzą się świetnie przedstawione wyżej aforyzmy freblowskie), a najbardziej kreatywne przedszkolne nauczycielki może zorganizują nawet galę wręczenia kolorowych piłeczek? 

Mogłoby to być np. przedszkolne święto talentów – uroczystość, podczas której każde dziecko poczuje się docenione i wyjątkowe. 

Tu z kolei można wykorzystać wierszyk Sylwii Kustosz w nieco zmodyfikowanej formie, np.: „Dwanaście piłeczek w pudełeczku śpi, czerwoną piłeczkę za dobre maniery dostaniesz Kasiu Ty!” albo „Dwanaście piłeczek w pudełeczku mamy, wszystkim je rozdamy. Każdy talent skrywa w sobie, piłeczka w danym kolorze, oznajmi go wybranej osobie”.

To oczywiście tylko propozycje i inspiracje, a wy możecie je dowolnie modyfikować, dostosowując do swoich potrzeb i możliwości. Pamiętajcie jednak, że dzieci potrzebują czuć się docenione i ważne, i że to właśnie my – nauczyciele – możemy i powinniśmy dawać im to poczucie jak najczęściej.

Materiały i pomysły wykorzystane w artykule pochodzą z mojego wystąpienia nt. ”Podsumowania i planowania – co trzeba docenić, a co warto zmienić” podczas konferencji zorganizowanej przez Froebel.pl pn. „Ostatnia prosta – efektywne i kreatywne sposoby, by dotrwać do wakacji” (13.05.2023).